Bến phà Long Đại là một điểm tham quan mang nhiều ý nghĩa của du lịch Quảng Bình. Nơi đây, biết bao thế hệ bộ đội cụ Hồ, thanh niên xung phong và những người dân nơi đây đã lập nên những chiến công hiển hách trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Có dịp du lịch Quảng Bình, hãy ghé thăm nơi đây bạn nhé. Đó cũng là một cách thể hiện truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của người Việt Nam.
Bến phà Long Đại – Di tích lịch sử của huyện Quảng Ninh
Phà Long Đại ở địa bàn thôn Long Đại, xã Hiền Ninh (bờ Bắc), thôn Xuân Dục xã Xuân Ninh (bờ Nam), huyện Quảng Ninh. Bến phà ở vị trí Km 1004 + 810 trên đường Hồ Chí Minh đông Trường Sơn. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, đây là một địa điểm trọng yếu. Những đoàn xe từ miền Bắc tiếp viện cho miền Nam đều phải đi qua nơi này. Đây là nơi mà máy bay Mỹ liên tục bắn phá, trút hàng vạn tấn bom nhằm cắt đứt tuyến đường. Biết bao người anh hùng đã ngã xuống để giữ cho nút giao thông này luôn thông suốt.
Bến phà Long Đại – Một thời đạn lửa
Từ 1965-1972, bến phà Long Đại được xem là tọa độ máu nơi tuyến đầu đường Trường Sơn huyền thoại. Để bảo đảm vận chuyển liên tục, tháng 1-1971, phà Long Đại được phát triển thành hai bến phà. Bến phà I (ở sát cầu Long Đại ngày nay) và bến phà II (ở hạ lưu sông Long Đại cách bến I khoảng 500m).
Tháng 7-1972, đế quốc Mỹ đánh phá ác liệt tại bến phà Long Đại I và đường 15. Để giữ vững mạch máu giao thông được thông suốt, đơn vị C130 tỉnh Thái Bình được điều động đóng quân và thường trực ứng cứu tại đây cùng bộ đội công binh. Sống và chiến đấu tại nơi được mệnh danh là “túi bom”, là “chảo lửa”, nhưng các chiến sỹ TNXP của đơn vị C130 vẫn không hề nao núng, luôn giữ vững ý chí và quyết tâm “đánh địch mà đi, mở đường mà tiến”. Địch đánh, các cán bộ chiến sỹ vẫn bám trụ địa bàn. Địch đánh xong, ta cứu người, cứu hàng hóa, khí tài, người này ngã, người khác thay thế. Tất cả vì nhiệm vụ thông bến, bảo đảm mạch máu giao thông.
Bến phà Long Đại – Nơi nằm xuống của bao anh hùng
Ngày 19-9-1972, máy bay Mỹ bất ngờ ném bom oanh tạc xuống khu vực bến phà. Lúc này các chiến sỹ của đơn vị C130 đang vận chuyển hàng tại bến phà Long Đại II. Đợt ném bom của máy bay Mỹ đã làm 15 chiến sỹ C130 hy sinh (7 nữ, 8 nam). Trong đó có 3 chiến sỹ hy sinh khi đang vận chuyển hàng bằng thuyền từ bờ bắc sang bờ nam sông Long Đại. 12 chiến sỹ hy sinh ngay trên bờ của bến phà và trong hầm trú ẩn. Ngoài ra, còn một số chiến sỹ bị thương nặng.
Sau khi máy bay giặc Mỹ ngừng ném bom, chỉ còn lại bãi đất trống với ngổn ngang hố bom. Các chiến sỹ đã khẩn trương đến khu vực hầm để đào bới thật nhanh. Tất cả đều hy vọng đồng đội của mình vẫn an toàn. Nhưng sau mỗi lớp đất, trái tim họ lại quặn thắt khi nhìn thấy đồng đội của mình nằm đó. Có những người thi thể không còn nguyên vẹn. Toàn đơn vị đã biến đau thương thành hành động, vượt lên sự mất mát để tiếp tục làm nhiệm vụ của mình.
Mảnh đất anh hùng này đã đi vào những câu thơ của Nhà thơ, Liệt sĩ Vũ Đình Văn:
Nơi mở đường đưa máu chảy về tim
Nơi chuyến phà sang ngang trong đêm
Tôi thấy lửa gọi những ngày sẽ đến
Thấy những xe hàng nôn nao ra tiền tuyến
Đền tưởng niệm – Ghi dấu chiến công các anh hùng, liệt sĩ
Chiến tranh đi qua, mảnh đất này lại trở về thanh bình như vốn có. Từ đống đổ nát, người dân nơi đây đã dựng nên những ngôi nhà khang trang, những con đường thênh thang, những hàng cây rợp bóng mát. Bây giờ, thay vào khung cảnh ác liệt đạn bom là khung cảnh bình yên của vùng quê.
Ngày 20/07/2013, Đền tưởng niệm các liệt sĩ Trường Sơn tại phà Long Đại được khánh thành. Báo Sài Gòn Giải phóng cùng nhà tài trợ Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam đã ủng hộ góp 10 tỉ đồng xây dựng đền. Ngôi đền có diện tích hơn 1.600m2 được xây dựng trên đồi cao. Trước đền có dòng sông Long Đại chảy qua, sát với đường Hồ Chí Minh. Vị trí rất thuận tiện cho du khách đến viếng thăm và dâng hương.
Đền gồm ba phần: Đền chính là nơi thờ tự các anh hùng, liệt sĩ; Tháp báo ân và Tháp chuông. Xung quanh đền là hệ thống bậc tam cấp, cây cảnh, vườn hoa thiết kế hòa hợp với tự nhiên. Đây là công trình tri ân các anh hùng liệt sĩ trên đường Trường Sơn. Và cũng là “địa chỉ đỏ” trong hệ thống di tích lịch sử đường Trường Sơn.