La Vang là một trong các điểm du lịch Quảng Trị rất nổi tiếng. Đến thăm thánh địa La Vang, các cây cổ thụ lâu năm sẽ đem tới cho bạn sự mát mẻ, dễ chịu. Ngồi trước tượng Đức mẹ để tìm thấy sự thanh thản trong tâm hồn và thoải mái. Du khách có thể xin nước thánh tại giếng nước thánh La Vang để cầu an lành và hạnh phúc. Dù theo tôn giáo nào hay không thì bạn vẫn sẽ cảm nhận rõ sự thanh tịnh trong tâm khi đến đây.
Thánh địa La Vang còn được gọi với tên “Vương cung thánh đường Đức Mẹ La Vang”. Thánh địa nằm trong khu vực xưa gọi là Dinh Cát. Ngày nay thuộc xã Hải Phú huyện Hải Lăng tỉnh Quảng Trị. Nơi này cách thành phố Huế 60km về phía bắc và cách Thành Cổ Quảng Trị 6km về phía nam. Đây là một trong ba trung tâm hành hương Công giáo của Việt Nam. Mỗi năm có hàng triệu người về hành hương kính Đức Mẹ ở nơi linh thiêng này.
Nguồn gốc tên gọi “La Vang”
Theo một thuyết, dưới thời vua Cảnh Thịnh nhà Tây Sơn có chính sách chống đạo Công giáo. Cho nên để tránh sự trừng phạt của nhà Tây Sơn, nhiều giáo dân ở vùng Quảng Trị đã chạy lên vùng đất này. Đây là khu vực đồi núi hẻo lánh nên để liên lạc với nhau được thì họ phải “la” lớn, mà “la” lớn thì “vang”. Cái tên La Vang ra đời.
Một giả thuyết tương tự nói rằng nơi chốn rừng rú này xưa kia có nhiều cọp beo hại người. Do đó, những người đi rừng nếu ở lại đêm thì thường chia nhau thức canh. Khi nào thấy động thì “la vang” lên để mọi người đến tiếp cứu.
Một cách giải thích khác là khi giáo dân chạy lên vùng đất này thì bị dịch bệnh. Lúc bấy giờ Đức Mẹ đã hiện ra và chỉ dẫn cho họ đi tìm một loại lá gọi là lá vằng – uống vào sẽ chữa khỏi bệnh. Từ “lá vằng” khi viết không dấu thành La Vang.
Một thuyết khác cho là địa danh “phường Lá Vắng” đã có từ trước đó. Địa danh thuộc làng Cổ Vưu, nằm về phía Tây cách đồn Dinh Cát, về sau là tỉnh lỵ Quảng Trị.
Sự tích Đức Mẹ hiển linh
Theo Tư liệu Tòa Tổng Giám mục Huế, dưới triều đại vua Cảnh Thịnh, với chiếu chỉ cấm, một số các tín hữu ở gần đồi Dinh Cát (nay là thị xã Quảng Trị) phải tìm nơi trốn ẩn. Họ đã đến lánh nạn tại núi rừng La Vang. Nơi đây rừng thiêng nước độc, hoàn cảnh ngặt nghèo, thiếu ăn, bệnh tật. Sợ hãi quan quân, sợ thú dữ, các tín hữu chỉ biết một lòng tin cậy phó thác vào Thiên Chúa và Đức Mẹ.
Họ thường tụ tập nhau dưới gốc cây đa cổ thụ, cùng nhau cầu nguyện, an ủi và giúp đỡ nhau. Một hôm đang khi cùng nhau lần chuỗi Mân Côi kính Đức Mẹ, bỗng họ nhìn thấy một người phụ nữ xinh đẹp. Người phụ nữ mặc áo choàng rộng, tay bồng Chúa Hài Đồng Giêsu, có hai thiên thần cầm đèn chầu hai bên. Họ nhận ra ngay là Maria.
Mẹ bày tỏ lòng nhân từ, âu yếm, và an ủi giáo dân vui lòng chịu khó. Mẹ dạy hái một loại lá cây có sẵn chung quanh, đem nấu nước uống sẽ lành các chứng bệnh. Mẹ lại ban lời hứa: Mẹ đã nhận lời các con kêu xin. Từ nay về sau, hễ ai chạy đến cầu khẩn Mẹ tại chốn này, Mẹ sẽ nhận lời ban ơn theo ý nguyện. Sau đó, Mẹ còn hiện ra nhiều lần như vậy để nâng đỡ và an ủi con cái Mẹ trong cơn hoạn nạn.
Từ đó đến nay, các thế hệ được loan truyền khắp nơi. Nhiều người chân thành tin tưởng, đến cầu khấn Đức Mẹ. Đức Mẹ La Vang thường được biểu tượng bằng một phụ nữ mặc áo dài Việt Nam.
Khuôn viên thánh địa La Vang có những gì?
Lịch sử nhà thờ La Vang vốn được xây trên nền của một miếu thờ cho người đi rừng. Nguyên là một mái nhà tranh dưới gốc cây đa và rào sơ bốn mặt. Sau biến cố Mẹ Maria hiện ra năm 1789 nơi đây được nhường cho giáo dân để xây thánh địa.
Ở trung tâm của khu Thánh địa, ngày nay còn lại di tích tháp chuông. Công trình này được xây dựng từ năm 1924 – 1929, đại trùng tu năm 1959. Vào năm 1972, nơi đây đã bị hủy hoại do chiến tranh, chỉ còn lại di tích tháp chuông.
Năm 2012 bắt đầu xây dựng Vương cung Thánh đường mới. Về kích cỡ, đây là công trình lớn nhất của Giáo Hội Việt Nam từ trước đến nay. Ngôi thánh đường được thiết kế theo phong cách kiến trúc Á Đông truyền thống Việt Nam. Nơi đây có sức chứa lên đến 5.000 người.
Tại vị trí được cho là nơi Đức Mẹ hiện ra gần gốc cây đa cổ thụ, một tượng đài hoành tráng đã được xây dựng. Ở giữa là hình tượng ba cây đa và Đức Mẹ La Vang. Và Tượng Đức Mẹ La Vang cũng được đặt ở nhiều nơi trong Thánh địa.
Đức Mẹ thường được thể hiện bằng hình ảnh một phụ nữ mặc áo dài Việt Nam. Trên tay bà bế đứa bé cũng mặc trang phục truyền thống Việt Nam.
Phía trước di tích tháp chuông Vương cung thánh đường Đức Mẹ La Vang là một quảng trường rộng. Hai bên quảng trường là Đàng Thánh Giá – một loạt gồm 14 tác phẩm điêu khắc. Các tác phẩm mô tả diễn tiến cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu. Băt đầu khi ông bị kết án đến khi bị đóng đinh trên thập giá và cuối cùng là an táng trong hầm mộ.
Ngoài ra, trong khuôn viên Thánh địa còn có giếng nước Đức Mẹ La Vang. Nơi đây mỗi tín đồ có thể uống một ngụm nước để tỏ lòng thành kính với Đức Mẹ. Nhiều tín đồ tin rằng nước giếng có khả năng chữa được bệnh tật trong cơ thể.
Lễ hội hành hương về thánh địa La Vang
Ngày 15 tháng 8 hàng năm vào tại La Vang thường tổ chức lễ hội hành hương, gọi là “Kiệu”. Vào những năm chẵn, tổ chức “kiệu” to hơn tổ chức “kiệu” năm lẻ. Và cứ ba năm một lần gọi là “kiệu đại hội” và kiệu 100 năm lớn hơn kiệu 50 năm, 40 năm.
Người hành hương về nơi này có thể mua được lá cây vằng. Đây là một loại lá thường dùng sắc thuốc hoặc uống mát, lành và có khả năng kháng khuẩn, rất tốt cho phụ nữ sau khi sinh nở. Không những thế, khách thập phương đến đây còn để cầu xin những ơn lành mà Đức Bà sẽ ban cho như ý.
Sau một thời gian gián đoạn, từ năm 1990, chính quyền địa phương đã cho phép hành lễ tại đây trở lại. La Vang đã trở thành thánh địa hành hương quan trọng nhất của người Công giáo Việt Nam. Hàng năm có hơn nửa triệu người về hành hương, như năm 2008.
Du lịch Quảng Trị, đến La Vang người ta cảm thấy như được cởi bỏ những trăn trở trong cuộc đời trần tục. Cũng như được vơi đi những khó khăn trong cuộc sống. Khi ra về du khách cảm thấy thanh thản như được an ủi chở che, khích lệ. Từ đó để cùng nhau xây dựng cuộc sống tốt đẹp hơn.